Boş Burun Sendromu
Boş Burun Sendromu (Empty Nose Syndrome – ENS), genellikle burun içinde yer alan konka (burun eti, tubinate) adı verilen dokuların aşırı alınması ya da küçültülmesi sonrası ortaya çıkan ve hastada burun açık olmasına rağmen yeterince hava alamıyormuş hissi uyandıran nadir fakat ciddi bir durumdur. Burun içerisindeki her yapı önemlidir ve burun etleri uzun yıllar önce sanki gereksiz yaratılmış ya da burun içerisinde çok fazla işe yaramayan yapılarmış gibi değerlendirilerek, agresif cerrahi işlemlerle totale yakın rezeke edilmişler ya da anotmal derecede ufak kalacak şekilde küçültülmüşlerdir. Burnumuza dışarıdan giren havanın, burun içerisinde dairesel bir hareketle dönerek nemlenerek geriye doğru hareket etmesi, yavaş bir şekilde burun içeirisnde ilerlerken, nemlenip, arıtılıp, ısıtılıp basınçlandırılarak alt solunum yollarına ulaşması gerekmektedir. Burun etleri arasında en önemlisi alt konkalardır (inferior turbinate) ve bu burun etleri cerrahi olarak kesilerek uzaklaştırılırsa ya da aşırı küçültülürse, burun içerisine giren hava, lineer şekilde ve hızlı olarak burun içerisine ve geriye doğru hareket eder. Bu durum "nazal hiperventilasyon" oalrak adlandırılır ve zaman içerisinde hem burun içerisinde hem de alt solunum yollarında kuruma, mukoza değişiklikleri ortaya çıkabilit. Bu durum hastaların yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşürebilir.
Boş burun sendromunun başlıca belirtileri arasında nefes alma zorluğu, burun kuruluğu, yanma hissi, boğulma korkusu, hava açlığı, baş ağrısı ve bazen depresyon gibi psikolojik semptomlar yer alır. Hastalar, burun kanallarının geniş olmasına rağmen yeterli hava akışı hissedemediklerinden şikâyet eder. Burun içerisine giren soğuk havanın göze yakın bölgeye temas ettiğini, yağışkan sekresyon hissi olduğundan, uyku kalitesinde bozulma ve burun içerisinde ağrılı alanların ortaya çıktığından şikayet edebilirler. Tanı ve tedavide zorluklar mevcuttur. Halen bilinen kesin bir boş burun sendromu tedavisi mevcut değildir.
Boş Burun Sendromu (Empty Nose - ENS) İle İlgili Sosyal Linkler
- International Empty Nose Syndrome Association - ENSIA
- Empty Nose Syndrome International Association | UIA Yearbook Profile | Union of International Associations
- Empty Nose Syndrome Awareness
- Empty Nose Syndrome (ENS) | Nasal Cripple (bu konu ile ilgili bir hasta tarafından hazırlanmış çok kapsamlı bir web sitesi)
- Nasal Cripple - Empty Nose Syndrome
- ENS International (YouTube kanalı)
Boş Burun Sendromu Tanısı
Hastaların şikayetleri ve hikayeleri dinlenildikten sonra, endoskopik nazal muayene esnasında, burun mukozasının durumu, konkaların durumu değerlendirilir. Hastaların bazıları pamuk testi yaparak burun içi hava pasajlarını daraltarak birkaç hafta içerisinde şikayetlerinde rahatlama olup olmadığı bilgisini hekimlerine verebilirler. Eğer hastalar burun içi daralınca daha iyi hissediyorlarsa, nazal hipervetilasyon ya da ENS mevcut olabilir.
ENS tanısı, diğer burun tıkanıklığı sebeplerinden ayırt edilmesi gereken karmaşık bir süreçtir. ENS, yapısal olarak açık bir buruna rağmen, hastanın "nefes alamama" hissi yaşadığı bir durumdur. Tanı, genellikle hastanın şikayetleri, muayene bulguları ve yardımcı tanı testlerinin birlikte değerlendirilmesiyle konur. Bazen farklı doktorlar arasında görüş farklılıkları olabilir.
Boş Burun Sendromu Tanı Aşamaları:
Ayrıntılı Hasta Hikayesi (Anamnez)
Tanıda en kritik noktalardan biri, hastanın detaylı bir şekilde dinlenmesidir. Şikayetler genellikle şunlardır:
- Burun açık olmasına rağmen hava alamama hissi
- Burun içinde kuruluk, yanma
- Boğulma korkusu, hava açlığı
- Havanın yeterince derin çekilemediği hissi
- Uyku problemleri, anksiyete veya depresyon
- Burun içerisinde ağrılı alanların olması
- Yapışkan burun içi sekresyon
Bu yakınmalar, klasik burun tıkanıklığından farklıdır ve hekimin dikkatini çeker.
Endoskopik Muayene
Nazal endoskopi ile burun içi yapılar değerlendirilir. Genellikle aşırı konka rezeksiyonu (özellikle alt konka) dikkati çeker. Burun pasajı anatomik olarak geniş olabilir, ancak hasta tıkanıklık hissi yaşar.
BT (Bilgisayarlı Tomografi)
Sinüs BT görüntülemesi ile burun içi yapılar ayrıntılı olarak değerlendirilir. Alt konkalarda hacim kaybı veya ameliyat sonrası deformasyonlar görülebilir.
Objelerle Simülasyon Testi (Cotton Test)
Hastanın alt burun etlerine pamuk veya yumuşak dolgu materyali konularak hava akımı tekrar yönlendirilir. Eğer bu test sonrası hastada rahatlama oluyorsa, bu ENS tanısını destekler. Bu yöntem, hem tanısal hem de tedaviye yönelik karar aşamasında yol göstericidir. Pamuk testi için vazelin ya da göz pomadı emdirilmiş pamuğun, günde birkaç saat burun içerisini daraltacak şekilde burun ucuna yerleştirilmesi ve birkaç hafta içeirsinde şikayetlerde azalma olup olmadığının sorgulanması gerekebilir.
Boş Burun Skorlamaları ve Anketler
ENS6-Q (Empty Nose Syndrome 6-Item Questionnaire) gibi özel anketler, hastaların semptomlarını objektif olarak değerlendirmek için kullanılabilir.
Boş Burun Sendromu tanısı, yalnızca muayene ile değil; semptomların dikkatle analiz edilmesi, görüntüleme, nazal endoskopi ve pamuk testi gibi dinamik tanı yöntemleri ile konur. Şüpheli durumlarda multidisipliner bir değerlendirme gerekebilir. ENS tanısı konulan hastalar için kişiye özel tedavi planı hazırlanmalıdır.
Boş Burun Sendromu Tedavisi
ENS’nin tedavisi zordur, ancak çeşitli yaklaşımlarla hastaların şikâyetleri hafifletilebilir. Tedavi seçenekleri arasında nemlendirici burun spreyleri, burun içi protez uygulamaları ve bazı cerrahi girişimler yer alır. Hastanın burun içi hava yolunu daraltmak amacıyla kıkırdak implantasyonlarıi burun etine dolgu enjeksiyonu, Modifiye Young Ameliyatı, burun içine PRP, kök hücre ve yağ dokusu enjeksiyonları gibi çeşitli tedaviler mevcuttur. Hastaya özel bir tedavi planı oluşturmak, semptomların yönetiminde en etkili yoldur.
Boş Burun Sendromu İle İlgili Videolar
Endoskopik Muayene ile Boş Burun Sendromu (ENS) ve Atrofik Rinit Tanısı: Vakaya Yakından Bakış #ENS
Boş Burun Sendromu - Tomografi Görüntüleri #boşburun #boşburunsendromu
Boş Burun Sendromu' da Kıkırdak İmplantasyonu, Burun Eti Dolgusu, Modifiye Young Ameliyatı, PRP ...
Boş Burun Sendromu ve Pamuk Testi Hakkında #boşburun #ens #pamuktesti
Boş Burun Sendromu (Empty Nose Syndrome -ENS) Nedir? #bosburun #ens #emptynose
Burun Etleri ve Görevleri, Nazal Hiperventilasyon ve Boş Burun Sendromu #BurunEti #BoşBurunSendromu
Boş Burun Sendromu Tedavisinde Hyaluronik Asit İle Burun Eti Dolgusu
Nasal Hyperventilation - Dry Nose After Turbinectomy With Septoplasty
Airflow simulation of my nasal cavity - Empty Nose Syndrome case
Michael Jackson'ın ve Boş Burun Sendromu - doktorunun tanıklığı (İngilizce)
Kaynak linkler >>
- Empty nose syndrome - PubMed
- Empty nose syndrome pathogenesis and cell-based biotechnology products as a new option for treatment - PMC
- Empty nose syndrome - ScienceDirect
- Empty nose syndrome and atrophic rhinitis - Annals of Allergy, Asthma & Immunology
- Assessment of Surgical Results in Patients With Empty Nose Syndrome Using the 25-Item Sino-Nasal Outcome Test Evaluation | Otolaryngology | JAMA Otolaryngology–Head & Neck Surgery | JAMA Network
- Empty Nose Syndrome - American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery (AAO-HNS)
Sevgiyle kalın,
Murat Enöz
Yorumlar
Yorum Gönder